Met het Amerikaanse handelsbeleid dat aanzienlijk is verschoven na de inauguratie van Trump, heeft de nieuwe tariefstrategie de wereldwijde markten tot stilstand gebracht. Slechts een week na de aankondiging van de nieuwe tariefregels werd een tariefpauze van 90 dagen ingesteld. Die loopt nu af op 9 juli, waardoor bedrijven en investeerders in onzekerheid verkeren over wat er daarna gaat gebeuren. Tarieven zijn al lange tijd een instrument om het wereldwijde handelsverkeer in balans te brengen, maar als Trumps verwachte tariefmaatregelen worden doorgevoerd, kunnen ze de markten aanzienlijk verstoren.
De 90-daagse tariefpauze en de context ervan
De 90-daagse tariefpauze maakte deel uit van president Trumps strategie om internationale handelsvoorwaarden te heronderhandelen en de positie van de VS in de wereldeconomie te versterken. Aanvankelijk betaalde de VS het merendeel van de tarieven, terwijl andere landen vrije toegang hadden tot de Amerikaanse markt. In zijn tweede ambtstermijn wilde Trump daar verandering in brengen. Tijdens een aankondiging op “Bevrijdingsdag” kondigde hij de invoering aan van tarieven gebaseerd op het huidige handelstekort — iets wat volgens economen feitelijk onjuist is.
Sommige tarieven liepen op tot wel 49% op import uit specifieke landen, terwijl andere landen werden geconfronteerd met een universeel tarief van 10%. China, een belangrijke handelspartner, kreeg te maken met tarieven die opliepen tot 145%, na een heen-en-weer aan maatregelen tussen beide grootmachten. Ondertussen zijn Amerikaanse goederen uit Canada en Mexico vrijgesteld van deze tarieven onder de U.S.-Mexico-Canada Agreement, al wordt verwacht dat ook deze overeenkomst op korte termijn zal aflopen.
De 90-daagse tariefpauze was bedoeld om landen de ruimte te geven om nieuwe handelsakkoorden te onderhandelen. Maar zoals economen en experts opmerken, duren zulke onderhandelingen in de meeste gevallen veel langer dan 90 dagen. Landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Vietnam wisten vóór de deadline van 9 juli een akkoord te sluiten, terwijl de onderhandelingen met grote spelers zoals de Europese Unie nog altijd onopgelost zijn.
De mogelijke gevolgen voor markten en bedrijven
Er zijn twee mogelijke uitkomsten na 9 juli. Of president Trump stelt de invoering van de tarieven uit en geeft landen meer tijd om een handelsakkoord te sluiten — iets wat volgens zijn interviews minder waarschijnlijk is. Of de tarieven gaan daadwerkelijk van kracht, en landen die er niet in slagen te onderhandelen en “het hoofd te buigen” zullen zware invoertarieven moeten betalen.
Ongeacht de uitkomst bereiden investeerders zich voor op een scherpe reactie van de financiële markten op de onzekerheid. De aankondiging op “Bevrijdingsdag” veegde maar liefst $5 biljoen aan marktwaarde weg bij toonaangevende aandelen. Eveneens noteerde de S&P 500 zijn slechtste dag sinds 2022. Als de tarieven daadwerkelijk worden ingevoerd, wordt verwacht dat bedrijven te maken krijgen met hogere transactiekosten, wat investeringen kan ontmoedigen en mogelijk een nieuwe crash op de markt kan veroorzaken.
Voor veel bedrijven was het oorspronkelijke tariefplan een wake-upcall. Bedrijven zoals Amazon en Walmart verhoogden hun voorraden. Er doken zelfs verhalen op over Apple die vliegtuigen vol iPhones invloog om stijgende kosten te vermijden.
De verwachte tariefwijzigingen maken industrieën, financiële markten en consumenten op een unieke manier kwetsbaar. Begrijpen waar en hoe deze impact zal optreden is essentieel om je goed voor te bereiden. Als de tarieven daadwerkelijk worden ingevoerd, zullen deze kosten hoogstwaarschijnlijk worden doorberekend aan de consument. Sectoren zoals retail of grote winkelketens zoals Amazon, die sterk afhankelijk zijn van import, zullen hun prijzen moeten verhogen.
Een analist van JPMorgan Chase onthulde dat kleine tot middelgrote bedrijven onder de huidige tariefindeling, met inkomsten tussen $10 miljoen en $1 miljard, al te maken hebben met $82,3 miljard aan jaarlijkse kosten. Hij merkte ook op dat als eerder niet-onderhandelde voorwaarden worden toegepast, bedrijven met bijna het drievoudige - 187,6 miljard dollar - worden geconfronteerd.
Directe invloed op klanten
Stijgende importkosten, onzekerheid en een ongelijke verdeling van tarieven over landen kunnen direct leiden tot hogere inflatiedruk. Het meest zorgwekkende is dat consumenten waarschijnlijk hogere prijzen zullen betalen voor goederen die uit verschillende landen worden geïmporteerd. Economen voorspellen dat bedrijven de klap zelf niet zullen opvangen en — in plaats van hun winstmarge aan te tasten — de financiële last zullen doorberekenen aan de consument, met een kostenstijging van 50 tot 60% voor de eindgebruiker tot gevolg.
Status van handelsonderhandelingen
Landen hebben al pogingen ondernomen om vóór de deadline van 9 juli een akkoord te bereiken. Hoewel er al een universeel tarief van 10% geldt op de meeste producten en tarieven tot 50% op staal en aluminium, blijven landen zoeken naar gunstigere deals. De onderhandelingen met Canada kwamen tot stilstand totdat zij instemden met het intrekken van de belasting op digitale diensten. Evenzo werkt de EU aan een handelsakkoord met de VS om de door Trump voorgestelde tarieven van 50% te voorkomen.
De onderhandelingen met China boeken weinig vooruitgang, waarbij de bestaande tarieven een belangrijk obstakel blijven vormen. Op dit moment geldt er een tarief van 30% op alle producten uit China, wat lager is dan het oorspronkelijk opgelegde tarief van 145%. Onlangs heeft Vietnam een handelsakkoord gesloten met de VS, waarbij het akkoord ging met een tarief van 20% op goederen, terwijl het volledige toegang kreeg tot de Amerikaanse markt voor zijn exportproducten zonder enige invoertarieven. Daarnaast heeft de VS een tarief van 40% ingesteld op alle doorgevoerde producten (transshipment).
Wat is de volgende stap voor bedrijven en investeerders?
De situatie ontwikkelt zich razendsnel, waardoor het moeilijk is om de precieze uitkomst van Trumps tariefstrategie te voorspellen — vooral gezien zijn onvoorspelbare aard. Als reactie daarop heralloceren investeerders hun kapitaal en verschuiven zij hun beleggingen weg uit de VS naar Europese aandelen. En dit is nog maar het begin...
Experts verwachten aanhoudende onzekerheid op de Amerikaanse markt, aangezien het onwaarschijnlijk lijkt dat de meeste handelsakkoorden vóór de naderende deadline zullen worden afgerond. Hoewel president Trump een verlenging heeft uitgesloten, houden zowel investeerders als de Amerikaanse economie rekening met de mogelijkheid dat er vanaf volgende week nieuwe tarieven worden opgelegd aan meerdere landen — waaronder enkele belangrijke handelspartners.
Of de deadline nu leidt tot brede invoering van tarieven of verdere uitstel, bedrijven en investeerders moeten voorbereid blijven om zich aan te passen. De reactie van de financiële markten zal nauwlettend worden gevolgd, evenals die van de 27 EU-lidstaten — of zij zullen toegeven aan de eisen van de VS of juist terugslaan met verhoogde tarieven tot 50% op import. De komende dagen zullen cruciaal zijn in het bepalen van de koers van de wereldhandel.
